Start-ups zijn de nieuwe helden of hedendaagse Rocksterren. Iedereen wil iets met of van Start-ups. Ook lokale, regionale en landelijke overheden hebben het belang ingezien van een florerend start-up ecosysteem. Ondernemen en voor jezelf beginnen is het nieuwe mantra. En uiteraard is het niet vreemd dat overheden zich hierop focusseren omdat het een logische redenatie is, dat als je meer start-ups in je regio hebt, de kans ook groter is dat de regio meer nieuwe bedrijven gaat voortbrengen. Met alle voordelen van dien. Daarmee werpen veel lokale overheden zich op als regievoerder van lokale Start-up Ecosystemen, met alle gevolgen van dien.

Uit mijn eigen omgeving rondom Eindhoven zie ik het ook gebeuren. Als ‘moderne overheid’ op jacht naar het leveren van toegevoegde waarde proberen veel gemeentelijke sectoren (vastgoed, arbeidsmarkt, economische zaken) in te spelen op de groeiende populariteit van Start-ups. Er worden studietrips georganiseerd naar Startup ‘hotbeds’ als Silicon Valley, Vancouver en New York. In een poging het succes aldaar te kopiëren naar hier. Daarin wordt eenvoudigweg vergeten dat al deze succesvolle Start-up communities gebouwd zijn door en rondom geslaagde ondernemers en niet door lokale overheden. Natuurlijk heeft Burgemeester Bloomberg een belangrijke hand gehad in het succes van New York als succesvol Start-up Ecosysteem (Tech in the City. The Making of New York’s Start-up Community, Cometto & Piol, Mirandola Press, 2013). Echter niet door zelf groeiversnellers te bouwen, incubators te initiëren en Start-up events te organiseren, maar door te zorgen voor de juiste beleidsmatige randvoorwaarden en anderen te laten schitteren.

Een belangrijke reden waarom overheden zich niet zouden moeten opwerpen als de ‘trekker’ van Start-up Ecosystemen is volgens de Amerikaanse serieel ondernemer Brad Feld (Startup Communities: Building an Entrepreneurial Ecosystem in Your City, Feld, 2012) dat overheidsfunctionarissen een focus hebben van maximaal vier ‘regeerjaren’. Het eerste jaar daarvan zijn ze bezig met ‘in de dossiers te komen’ en het laatste jaar zijn ze bezig met het voorbereiden voor verkiezingen. Volgens Feld vraagt het bouwen van een geloofwaardig Start-up ecosysteem minimaal een outlook van 20 jaar. ‘Leaders’ van het ecosysteem kunnen volgens hem dus alleen ondernemers zijn die hun blikveld op deze termijn kunnen zetten. Feld ziet in overheden juist een belangrijke rol als ‘Feeder’ van het Start-up Ecosysteem.

Bekend Start-up expert uit de Verenigde Staten Steve Blank ziet (www.SteveBlank.c.om/2011/09/01/why-governments-don’t-get-startups/) nog een ander cruciaal punt. Volgens hem ontbeert het de overheid eenvoudigweg aan kennis, en zien zij Start-up communities als een soort van nieuw banenprogramma. Blank stelt dat er binnen overheden nauwelijks functionarissen zijn te vinden met enige ervaring als zelfstandig ondernemer, laat staan als succesvol startend ondernemer. Als ze al een gevoel hebben hoe de diverse soorten Start-ups van elkaar te identificeren, dan zijn ze zeker niet in staat te begrijpen hoe ze deze verschillende groepen zouden kunnen helpen. Vaak mondt dat volgens Blank uit in financiering, wat op lange termijn ook een doodlopende straat is. De rol van overheden zou daar niet moeten liggen, omdat dit een eigenlijke private taak is van Angel Investors en Venture Capital partijen.  

Harvard Business School Professor Josh Lerner stelt het nog wat harder (Boulevard of Broken Dreams: Why Public Efforts to Boost Entrepreneurship and Venture Capital Have Failed--and What to Do About It, Lerner, Princeton University Press, reprint 2012). Volgens Lerner zouden overheden zich enkel bezig moeten houden met ‘Setting the Table’: “Create laws that don’t penalize failed entrepreneurs, reduce taxes, and spend heavily on R&D. Then get out of the way”. Misschien niet een hele eervolle rol om politiek mee te scoren, maar wel een hele waardevolle om echt iets te kunnen betekenen.

WAT IS EEN WALLCLOUD?